“21. yüzyılın cahilleri okuma yazma bilmeyenler değil, öğrenmeyen, öğrendiği yanlışlardan vazgeçmeyen ve yeniden öğrenmeyenler olacak”
Alvin Toffler.
Değişim kaçınılmazdır ve her zaman güçlü olanlar değil, hızlı adapte olanlar kazanır. Günümüzde hızla değişen müşteri talepleri ve ihtiyaçları, gelişen teknolojiler, ortaya çıkan yeni trendler çevik hareket etme ihtiyacını arttırıyor.
Peki Çevik (Agile) Nedir?
Çevik kavramı bir organizasyonun değişime ve yeni koşullara uyum sağlayabilme ve yeni iş fırsatları yaratmak için yeniliklere hızlı tepki verme yeteneğidir.
Çevik Manifesto ilk olarak yazılım geliştirme takımları için ortaya atılmıştır. 90’lı yıllarda yaşanan endüstri krizinde, iş gereksinimleri ve müşteri taleplerine cevap veren teknolojilerin tesliminde büyük gecikmeler yaşanmıştır. Bu dönemde geleneksel proje yönetim metodu olan Waterfall yöntemi değişen talepleri ve kısıtları karşılamakta yetersiz kalmış bundan dolayı birçok proje iptal edilmek zorunda kalmıştır.
Sonrasında dönemin düşünce liderlerinden olan bir grup, yazılım geliştirme sürecinde daha üretken ve verimli işler sunabilmek adına beyin fırtınası yaptılar ve “Agile Manifesto” ile “Çevik Yazılım’ın 4 Ana Maddesi ve 12 Prensibini” yayınladılar.
4 ana maddeye göre:
1- Süreçler ve araçlar değil; bireyler ve etkileşimler,
2-Kapsamlı dokümantasyon değil; çalışan yazılım,
3-Kontrat görüşmesi değil; müşteri ile işbirliği,
4-Planı takip etmektense değişikliklere yanıt vermek
her zaman önce gelir.
Çevik Çalışma Avantajları
En bilinen çevik metodoloji uygulama yöntemleri
1-Scrum
Scrum kelimesi spor ragbisinden gelir. Oyuncuların birbirine kenetlenmiş bir konumda rakiplere karşı iterek bir araya toplandıkları yerdir. Her oyuncunun pozisyonunda tanımlanmış bir rolü vardır ve durumun talebine göre hem hücum hem de savunma oynayabilir.
Scrum’ın yaratıcılarından Jeff Sutherland’in “Scrum: The Art of Doing Twice the Work in Half the Time” adlı kitabı Scrum felsefesini ve en iyi kullanım senaryolarını anlamak için okuyabilirsiniz.
Kitapta geçen “-Bir fili nasıl yersiniz? -Her seferde bir ısırık alarak” diyaloğu Scrum metodolojisini özetler niteliktedir.
Günün sonunda bir fil kadar büyük bir iş yapmanız gerekse bile bunu küçük parçalara bölmelisiniz. Her defasında bir ısırık alarak Sprintinizde olan işlere odaklanmalısınız, fazlasına ya da azına değil.
Scrum Kavramları:
–Sprint: Scrum ekibinin tekrarlı bir şekilde gerçekleştirdiği döngülerdir. Bu döngüler içerisinde, planlanan işler scrum ekibi tarafından tamamlanarak dönem sonunda değerlendirilmesi yapılır ve bir sonraki döngüye başlanır. Sprintler genellikle 2-4 hafta uzunluğundadır, ancak duruma göre 1 haftalık da yapılabilir.
–Backlog: Süreç için gerekli olan gereksinimler listesidir. İş gereksinimlerine göre yapılması gerekenler listesi backlogda toplanır ve önceliklerine göre sprintlere dağıtılır. Değişen ihtiyaçlara göre backloga her an ekleme ve çıkartmalar yapılabilir.
-Günlük Ayaküstü Toplantılar: Günlük ayaküstü toplantılar her ne kadar yerini online toplantılara bıraksa da, her bir ekip üyesinin son toplantıdan bu yana ilerlemeyi hızlı ve şeffaf bir şekilde ele aldığı maksimum 15 dakika sürmesi gereken kısa iletişim toplantılarıdır.
-Sprint Değerlendirme: Takımın sprint sırasında tamamlanan işi sunduğu bir etkinliktir. Ürün Sahibi, çalışmayı önceden tanımlanmış kabul kriterlerine göre kontrol eder, kontrol sonucunda çalışmayı kabul eder veya reddeder. Paydaşlar veya müşteriler, yapılan geliştirmelerin iş ihtiyaçlarını karşıladığından emin olmak için geri bildirimde bulunur.
-Sprint Retrospektif: Retrospektif veya Retro, Sprint’te neyin iyi gittiğini, neyin iyi gitmediğini ve takımın bir sonraki Sprint’te nasıl gelişebileceğini belirlemek için yapılan son takım toplantısıdır.
Scrum Ekibi;
-Scrum Master: Scrum kuralları, teorileri ve uygulamaları hakkında bilgi sahibidir ve bu kuralları bir Scrum Takımında uygulamaktan sorumlu kişidir.
–Ürün Sahibi: (Product Owner) fikirleri toplar, değerlendirir ve potansiyel değeri olanları Geliştirme Takımına getirir.
-Geliştirme Takımı: Belirlenen özelliklerin hedeflenen süre ve kalitede gerçekleştirilmesini sağlar.
2-Kanban
Japonca kart anlamına gelen Kanban kelimesi iş süreçlerinin görselleştirilmesini esas alır. En basit haliyle, bir tahtaya “Yapılacak, Yapılıyor ve Tamamlandı” grupları oluşturulur ve yapılacak işler “Yapılacak” sütununa eklenmeye başlar. Bu sayede iş akışları şeffaf bir şekilde izlenebilir. Aynı zamanda “Devam Ediyor” grubuna iş limiti(WIP Limit) koyularak ekibin çok fazla iş almadan elindeki işlere odaklanarak bir an önce onları bitirmesi amaçlanabilir.
3-Ekstrem Programlama
Çeşitli çevik tekniklerden oluşan bir yazılım geliştirme çerçevesidir. Bu ilke, yazılım çözümlerinin kalitesini iyileştirmek ve müşterinin istek ve ihtiyaçlarını tahmin etmek için kullanılır.
Teknik Olmayan Ekipler için Çevik Çalışma
Son yıllarda gittikçe popüler hale gelen Çevik Metodoloji sadece yazılım ekipleri ile değil teknik olmayan pazarlama, satış, müşteri deneyimi vs. gibi ekiplerle uygulandığında da başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bunu uygulayan ekipler, çevik bir zihniyet ve çevik uygulamalar kullanmanın ekiplerinin daha fazlasını yapmasına, müşterilerini daha mutlu etmesine ve ekiplerini daha işbirlikçi hale getirmesine yardımcı olduğunu keşfetmiştir.
Teknik Olmayan Ekipler Çevik Çalışmaya Nasıl Adapte Edilir?
Net ve Şeffaf Hedefler Belirleyin
Her takımın ortak bir hedefe ihtiyacı vardır, aksi takdirde herkesin kendi gündemi olan bir insan topluluğu olma riskini taşır. Net amaç ve hedefler belirlemek önemlidir, çünkü bunlar ekibinizde kolektif bir bilinç uyandırarak insanları bir araya getirir. Bu durum ekip üyelerini yaşanılan sorunları ve sonuçlarını çözülmesi konusunda teşvik eder.
Net ve şeffaf hedefler belirlemek için:
- Ekiplerinizin hedefleri anladığından ve hedeflerdeki ilerlemeyi düzenli olarak izlediğinden emin olun.
- Net hedefler belirlemenin en kolay yolu takım için aylık ya da çeyreklik OKR'ler belirlemektir. OKR ile ilgili daha fazla bilgi almak için OKR Nedir? blog yazımızı okuyabilirsiniz.
- Gelişmelere dahil olmaları için Hedef çıktılarınızı paydaşlar ve müşterilerle paylaşın.
Sprintler ile Çalışmaya Başlayın
Sprint, takımın belirli görevlerini tamamlamak için ekip olarak koştuğu bir kısa mesafe koşusu olarak düşünülebilir. Süre, ekibin ihtiyaçlarına bağlıdır, ancak en yaygın olanı 2 ila 4 haftadır.
Sprintlerde çalışmak, ekibi karmaşık sorunları daha küçük parçalara ayırmaya zorlar, böylece onları belirlenen zaman diliminde teslim edebilirler. Her sprintin sonunda retrospektif yaparak sprinti değerlendirmek, ekibin çalışma yöntemleri üzerinde düşünmesini sağlayarak yaptıkları işte sürekli olarak daha iyi olmalarını sağlar. Retrospektif ile tüm ekip bir araya gelerek geçmiş sprinti açıkça tartışır ve iyileştirmenin yollarını arar, şeffaflık ve güven yaratır.
Başarılı sprintler için:
- Takımın hedeflerine nasıl ulaşacağını belirlemesine izin verin.
- Sprint süresi içine yapılacak işler ile ilgili gerçeklikten uzak tahminlerde bulunmayın, sprint sonunda takımın motivasyonunu düşürebilir.
- Sprint sonu retrospektiflerle sprinti değerlendirin, hatalarınızdan öğrenerek daha iyiye koşun.
Otonom Hareket Eden Takımlar Yaratın
Size Uygun Çevik Metodolojilerden Birini Seçin
Çevik çalışma denildiğinde herkes genellikle Scrum’ı düşünür. Ancak, her ekibin iş süreçleri Scrum ile çalışmaya uygun değildir. Örneğin, bir destek süreçleri ekibi günlük operasyonel etkinliklerine öncelik vermeye ve bunları 2 haftalık bir sprint içinde tamamlamaya çalışırsa, kendini zorlanmış hissedebilir. Operasyonel işler, backlog listelerine dönüştürülüp tekrarlı bir şekilde çalışmaya uygun değildir, mevcut iş akışları ve operasyonel önceliklere göre yapılmalıdır.
İşler öngörülebilir ve tekrarlayıcıysa ve ekiplerin baştan sona standart bir süreç akışı varsa, ekip işi görselleştirmek ve devam eden çalışmalarını sınırlamak için Kanban’ı kullanabilir. Kanban’daki “Devam Eden İşler” sütunu aynı anda başlanabilecek maksimum iş sayısını sınırlayarak, ekibin eldeki görevlere odaklanmasına yardımcı olur ve kaldırabileceklerinden daha fazla iş almamalarını sağlar.
Takım, sonucun ne olacağından emin olmadığı ürün yönetimi gibi projeler veya çözümler üzerinde çalışıyorsa, o zaman bu sorunları Scrum gibi daha iteratif(yinelemeli) bir yaklaşım kullanarak çözebilir. Scrum yöntemiyle ekipler projelerini ve işlerini önceliklendirir, onları sprintlere bölerek sprint süresi içinde ekip olarak tamamlamaya çalışır.
Çevik Zihniyeti Benimseyin
Çevik bir zihniyet benimsemek ekipler için çok faydalı olabilir. Müşterinin ihtiyaçlarını karşılamalarına, değişime yanıt vermelerine ve daha hızlı çalışmalarına yardımcı olur.
Ekiplerin çevik bir zihniyet benimsemeleri için;
- İnsanların kendi kendilerini organize etmelerini ve ne yaptıkları hakkında birbirleriyle konuşmalarını sağlayın.
- Takımın nihai sonucun ne olması gerektiği konusunda ortak bir anlayışa sahip olması için net takım hedefleri ve hedefleri belirleyin.
- Sprintlerde çalışmaya başlayın ve takımın nasıl gelişebileceğini görmek için her sprintten sonra geriye bakın.
- Ve her şeyi Scrum takımlarında yapmaya çalışmayın. İş tekrarlayıcı ve öngörülebilir ise, işi görselleştirmek için Kanban kullanmak daha iyidir.
- Son olarak, çevik çalışmanın tören ve bürokrasisine takılıp kalmayın.
Dünyadaki en verimli uygulamalar hakkında güncel kalın